Goed en veilig wonen
De Wet versterking regie volkshuisvesting waar de Tweede Kamer donderdag over stemt, vertraagt de woningbouwplannen en leidt tot te weinig nieuwe sociale huurwoningen. Woningzoekenden zullen zelfs langer op de wachtlijst staan, daarom hoopt de Woonbond dat de Kamer deze wet wegstemt.
Samen met VNG, IPO en Aedes heeft de Woonbond een voorstel gedaan dat leidt tot een duidelijke instructie per gemeente voor de bouw van sociale huur en 2/3e betaalbaar. De Kamerleden Grinwis en De Hoop wilden de wet hierop aanpassen, maar een Kamermeerderheid heeft dit tegengehouden. Hierdoor ligt er volgens de Woonbond geen wet die zorgt voor snelheid, duidelijkheid en een daadkrachtige aanpak van het tekort aan sociale huurwoningen.
Lees verder op de woonbond
Wat verandert er met het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting?
De Nederlandse overheid wil het woningtekort aanpakken en de bouw van nieuwe, betaalbare woningen versnellen. Daarom is het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting opgesteld. Dit wetsvoorstel geeft het Rijk, provincies en gemeenten meer mogelijkheden om te sturen op hoeveel, waar en voor wie er gebouwd wordt. Maar het voorstel roept ook discussie en zorgen op.
Waarom deze wet?
Het doel van de wet is om meer grip te krijgen op de woningmarkt. Door duidelijke landelijke en regionale afspraken te maken, moet het makkelijker worden om sneller woningen te bouwen, vooral voor mensen die nu moeilijk aan een betaalbare woning komen.
Wat zijn de belangrijkste veranderingen?
- Meer regie voor overheden: Overheden krijgen meer wettelijke instrumenten om te bepalen hoeveel woningen er komen, waar ze komen en voor welke doelgroepen (zoals starters, gezinnen of ouderen).
- Strikte eisen aan betaalbaarheid: Twee derde van alle nieuwbouwwoningen moet betaalbaar zijn, waaronder sociale huur, middenhuur en betaalbare koopwoningen. Minimaal 30% van de nieuwbouw moet sociale huur zijn, tenzij lokale omstandigheden anders vragen.
- Versnellen van procedures: Het schrappen van bepaalde regels maakt het mogelijk om sneller te bouwen, ook buiten bestaande woongebieden.
- Vergunningsvrij bouwen voor familie: Het wordt makkelijker om op je eigen erf een extra woning te plaatsen voor ouders of kinderen, zonder dat je daar een vergunning voor nodig hebt. Dit gold eerst alleen voor mantelzorgwoningen, maar wordt nu uitgebreid.
- Eerlijke kansen voor woningzoekenden: De wet moet zorgen voor een eerlijkere verdeling van woningen, met speciale aandacht voor mensen in noodsituaties.
- Meer samenwerking tussen overheden: Als gemeenten er samen niet uitkomen, kunnen provincies ingrijpen en alsnog eisen stellen aan het aandeel sociale huur.
Kritiek en zorgen
Niet iedereen is enthousiast over het wetsvoorstel. De Woonbond, een belangenorganisatie voor huurders, vindt dat de wet juist leidt tot vertraging en te weinig nieuwe sociale huurwoningen. Zij vrezen dat woningzoekenden langer op de wachtlijst staan en dat er te veel wordt gepraat in plaats van gebouwd. Ook maken ze zich zorgen over plannen om in gemeenten met veel sociale huur juist minder sociale huurwoningen te bouwen, waardoor de wachttijden daar nog verder oplopen.
Daarnaast is er kritiek op het feit dat gemeenten statushouders (vluchtelingen met een verblijfsvergunning) geen voorrang meer mogen geven op een woning. De Woonbond noemt dit discriminerend en in strijd met het recht op wonen.
Zijn de doelen haalbaar?
Hoewel het Rijk duidelijke doelen stelt, is het de vraag of deze overal haalbaar zijn. Gemeenten verschillen sterk in hun mogelijkheden en de lokale woningmarkt. Sommige gemeenten kunnen de doelen makkelijk halen, anderen lopen tegen praktische grenzen aan. Dit kan leiden tot vertraging of minder betaalbare woningen, vooral als de landelijke instructies niet goed aansluiten bij de lokale situatie.
Hoe kunnen gemeenten meer grip krijgen?
Gemeenten hebben verschillende manieren om te sturen op de bouw van betaalbare woningen:
- Regels en afspraken: Ze kunnen in bestemmingsplannen en via afspraken met ontwikkelaars vastleggen hoeveel betaalbare woningen er komen.
- Samenwerking in de regio: Door met andere gemeenten samen te werken, kan de druk op de woningmarkt beter verdeeld worden.
- Financiële prikkels: Met subsidies en leningen van het Rijk kunnen projecten met veel betaalbare woningen aantrekkelijker worden gemaakt.
- Snellere procedures: De wet maakt het mogelijk om vergunningen sneller te verlenen en bouwprocedures te verkorten.
- Flexibele woonvormen: Gemeenten kunnen inzetten op tijdelijke en flexibele woningen om snel in de behoefte te voorzien.
Wat betekent dit voor jou?
Als woningzoekende of huiseigenaar kun je merken dat het makkelijker wordt om een familielid op je eigen erf te laten wonen. Ook moet er meer aandacht komen voor betaalbare woningen, maar het is nog niet zeker of dit overal snel genoeg lukt. De uitwerking van de wet verschilt per gemeente en hangt af van lokale inzet en samenwerking.
Bronnen
- Consultatieverslag Wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting (Rijksoverheid)
- Standpunten en persberichten van de Woonbond
- Toelichting op het wetsvoorstel via de Rijksoverheid en Kamerstukken
- Informatie van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Interprovinciaal Overleg (IPO)
Wil je meer weten over de gevolgen van deze wet in jouw gemeente?
Neem dan contact op met je lokale gemeente of kijk op de website van de Rijksoverheid.