Foto: ANP / Kim van Dam
Wat betekent dit voor uw gemeente?
De Tweede Kamer heeft ingestemd met een wetswijziging waardoor statushouders (asielzoekers met een verblijfsvergunning) geen voorrang meer krijgen bij het toewijzen van sociale huurwoningen.
Dit besluit volgt op een amendement van de PVV, gesteund door SGP, VVD, BBB, FVD en JA21, en is toegevoegd aan de Wet regie volkshuisvesting. De stemming eindigde in 72 stemmen voor en 69 tegen.
Wat verandert er?
Afschaffing voorrang statushouders: Gemeenten mogen statushouders niet langer dan aparte urgentiecategorie aanwijzen puur op basis van hun status. Zij moeten zich voortaan, net als alle andere woningzoekenden, inschrijven en komen op de reguliere wachtlijst terecht.
Nieuwe urgentieregeling verplicht:
Gemeenten worden verplicht een urgentieregeling op te stellen met expliciete categorieën die voorrang mogen krijgen, zoals jongeren, ouderen of gezinnen met minderjarige kinderen. Statushouders mogen hier niet meer als aparte groep aan worden toegevoegd.
Meer ruimte voor lokale keuzes:
Gemeenten krijgen de mogelijkheid om tot de helft van de beschikbare betaalbare huur- en koopwoningen te reserveren voor eigen inwoners of mensen met een cruciaal beroep (zoals leraren, agenten en verpleegkundigen). Hoe deze ruimte wordt ingevuld, bepaalt de gemeente zelf via de huisvestingsverordening.
Versnellen woningbouw:
De Wet regie volkshuisvesting bevat ook maatregelen om woningbouwprojecten te versnellen en procedures te verkorten. Zo mogen gemeenten elkaar niet meer voor de rechter dagen over woningbouwprojecten, en kan de minister sneller ingrijpen als er lokaal geen overeenstemming is over de locatie van nieuwe huizen.
Reacties en discussie
Minister Mona Keijzer (BBB, Volkshuisvesting) raadde het voorstel af, omdat ze werkt aan een eigen wetsvoorstel dat voorrang voor statushouders verbiedt, maar wel ruimte laat voor uitzonderingen zoals bij invaliditeit of andere urgente omstandigheden. De Amsterdamse wethouder Zita Pels (Volkshuisvesting) noemt het aangenomen amendement “onmenselijk, oneerlijk en onuitvoerbaar” en pleit voor meer betaalbare woningbouw.
Er zijn juridische vragen over het voorstel, vooral met betrekking tot het discriminatieverbod. De vraag is of het voorstel ongewijzigd door de Eerste Kamer zal komen, mede vanwege de mogelijke gevolgen voor bijzondere gevallen zoals statushouders met een handicap.
Wat betekent dit voor uw gemeente?
| Aanpassing huisvestingsverordening: | Zodra de wet definitief is (na goedkeuring door de Eerste Kamer en publicatie), moet de gemeente haar huisvestingsverordening aanpassen. De regels voor urgentie en woningtoewijzing worden dan opnieuw vastgesteld, in lijn met de landelijke wetgeving. | |
| Statushouders op reguliere wachtlijst: | Statushouders worden niet langer met voorrang geplaatst, maar kunnen zich als reguliere woningzoekende inschrijven. | |
| Urgentie voor andere groepen mogelijk: | Voor andere groepen, zoals gezinnen met jonge kinderen of mensen met een cruciaal beroep, kan de gemeente nog wel urgentie toekennen. Dit hangt af van lokale keuzes en beleidsruimte. | |
| Communicatie aan inwoners: | De gemeente is verplicht deze wijzigingen te communiceren aan inwoners en betrokken organisaties, zoals huurdersverenigingen. | |
| Let op: | De exacte invoeringsdatum hangt af van het moment waarop de wet formeel door de Eerste Kamer is goedgekeurd en gepubliceerd wordt. Tot die tijd blijven de huidige regels gelden. |
Bronnen: Upday+, Telegraaf, Het Parool, de Volkskrant